انواع مختلف بلاک چین های لایه ۲ و نحوه بررسی آنها

در دنیای بلاک چین یکی از موضوعات مهم و البته بحرانی که به‌طور پیوسته مورد بررسی قرار می‌گیرد، انواع بلاک چین های لایه ۲ هستند. برای ساختارهای بلاک چینی که به‌طور کامل عملکرد داشته باشند، سه خصوصیت اساسی، یعنی امنیت، تمرکززدایی و مقیاس‌پذیری امری بسیار حیاتی است.

در این نوشته مهم از ایران پرداخت همراه ما باشید تا مروری درباره بلاک چین های لایه ۲ داشته باشیم و نحوه بررسی آن‌ها را باهم بیاموزیم؛ زیرا این حوزه در بولران بعدی بازار به احتمال زیاد رهبری بازار را بر عهده خواهد داشت.

سه گانه بلاکچین چه زمانی شکل می‌گیرد؟

مسئله‌ای به‌نام سه‌گانه بلاک چین زمانی به‌وجود می‌آید که تمرکز هم‌زمان روی دست‌یابی به سه ویژگی امنیت، غیرمتمرکزسازی و مقیاس‌پذیری در یک بلاک چین است. به‌عبارت دیگر، اگر یک بلاک چین به افزایش امنیت و کاهش تمرکز توجه کند، ممکن است در مورد مقیاس‌پذیری به تعادل نرسد. در این زمینه، چندین پروژه بلاک چین (مانند بیت کوین و اتریوم) وجود دارد که با استفاده از راه‌کارهای مختلف تلاش می‌کنند تا با چالش‌های سه‌گانه بلاک چین روبرو شوند.

اما راه حلی که می‌تواند به مقیاس‌پذیری، امنیت و غیرمتمرکزسازی بلاک چین به‌صورت همزمان توجه داشته باشد، بلاک چین های لایه ۲ است. این لایه‌ها، به‌عنوان راهی برای حل محدودیت‌های سه‌گانه بلاک چین، قابلیت مقیاس‌پذیری تراکنش‌ها و محاسبات داده‌ها را بدون کاسته شدن از اصول تمرکززدایی و امنیت بلاک چین فراهم می‌کنند. در حال حاضر، اتریوم به‌عنوان یکی از فعال‌ترین اکوسیستم‌های لایه ۲ در مسیر پیش‌روی توسعه بلاک چین قرار دارد. اتریوم در رقابتی سخت برای تبدیل شدن به برترین‌های لایه ۲ است.

بلاک چین های لایه ۲ (L2) چیست؟

بلاک چین های لایه ۲ به‌عنوان شبکه‌های تکمیلی، نقش بسیار حیاتی را در بهبود سرعت و کاهش هزینه تراکنش‌های برنامه‌های غیرمتمرکز در بلاک چین ایفا می‌کنند. به‌عبارت دیگر، این تکنولوژی به برنامه‌های غیرمتمرکز، مانند برنامه‌های مبتنی بر اتریوم یا dApps، امکان می‌دهد تا بدون ایجاد تغییرات جدی در ساختار زنجیره‌های لایه ۲ خود، به بهترین نحو از حجم بالاتر تراکنش‌ها و به‌طور همزمان از سطح امنیت اتریوم بهره‌مند شوند.

در این سناریو، زنجیره‌های لایه یک با فراهم کردن امنیت از طریق گره‌های (نودها) توزیع شده، نقش حفاظتی را بر عهده دارند. از سوی دیگر، شبکه‌های لایه دو با ارائه چارچوب‌هایی خارج از محدوده بلاک چین برای اجرای تراکنش‌ها و محاسبات سریع‌تر و کارآمدتر به برنامه‌های غیرمتمرکز امکان اجرایی شدن می‌دهند.

برای درک بهتر، می‌توان بلاکچین‌های لایه یک را مانند بزرگراه‌های پرترافیک تصور کرد. از طرف دیگر، بلاک چین های لایه ۲ به‌عنوان مسیرهای جایگزین عمل می‌کنند و با تسهیل ترافیک، تراکنش‌ها را به سرعت انجام می‌دهند. برای روشن‌تر شدن مفهوم، فکر کنید که شبکه پرداخت ویزا با توانایی انجام ۶۵,۰۰۰ تراکنش در ثانیه، به‌جای مدیریت جزئیات هر تراکنش، آن‌ها را به‌صورت گروهی دسته‌بندی کرده و سریعاً برای تسویه نهایی به بانک‌ها ارسال می‌کند.

حالا که با تعریف بلاک چین های لایه ۲ آشنا شدیم، به بررسی جزئیات مزایای این تکنولوژی می‌پردازیم.

مزایای اساسی بلاک چین های لایه ۲

از جمله راهکار‌های لایه ۲ برای بهبود کارایی بلاک چین، فضای لایه ۲ اتریوم به‌عنوان یکی از پویاترین و فعال‌ترین گزینه‌ها در این زمینه شناخته می‌شود. این انتخاب به دلیل داشتن بزرگ‌ترین اکوسیستم توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) است که به تعبیری، مانند یک شهر تکنولوژیکی پر از فرصت عمل می‌کند. برخی از کارایی و مزایای بلاکچین‌های لایه دو عبارتند از:

• تراکنش‌های سریع‌تر: پالیگان، اپتیمیسم و آربیتروم به‌عنوان نمونه‌های مشهور از راه‌حل‌های لایه ۲ برای اتریوم شناخته می‌شوند. این بلاکچین‌ها مخصوصا برای مدیریت حجم بالای تراکنش‌ها به‌طور موثر طراحی شده‌اند. به‌عنوان مثال، پالیگان با سرعت تراکنش تا ۶۵,۰۰۰ در ثانیه به کاربران تجربه تراکنش‌های سریع‌تر و موثرتری را می‌دهد.
• کاهش کارمزد گس: لایه ۲ها از طریق انجام تراکنش‌های بیشتر در یک دوره زمانی مشخص برای کاربران، هزینه‌های گس کمتر را فراهم می‌کنند. این کاهش هزینه می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی قیمت تراکنش‌ها را پایین بیاورد و تجربه مالی کاربران را بهبود بخشد.
• حفظ امنیت بالا: با وجود پردازش تراکنش‌ها در بلاکچین‌های لایه ۲، زنجیره لایه یک به‌عنوان مرجع اصلی برای تأیید و تسویه تراکنش‌ها باقی می‌ماند. این امر امنیت بلاکچین اصلی را حفظ می‌کند و همه تراکنش‌ها را به‌صورت مطمئن انجام می‌دهد.
• موارد استفاده متنوع: بلاک چین‌های لایه ۲ امکانات متنوعی را فراهم می‌کنند. با این امکان، توسعه‌دهندگان می‌توانند برنامه‌هایی با نیاز‌های محاسباتی پیچیده‌تر یا با حجم استفاده بالا را طراحی و اجرا کنند.

آشنایی با انواع بلاک چین های لایه ۲

با پیشرفت روزافزون دنیای بلاکچین، لایه ۲ها به‌عنوان یک اصطلاح معروف، مجموعه‌ای از راه حل‌های خیره‌کننده را برای مقیاس‌پذیری و بهبود کارایی شبکه‌های بلاکچینی ارائه می‌دهند. در این بخش با دقت بیشتر، دو نوع برجسته از بلاکچین‌های لایه دو را بررسی می‌کنیم:

رول آپ های Optimistic

این نوع از لایه ۲ با درک خوش‌بینانه‌ای به تراکنش‌ها نگاه می‌کند و فرض می‌کند که همه تراکنش‌های بلاک چین های لایه ۲ تا زمانی که توسط اعتبارسنجی شبکه به چالش کشیده و اشتباه آن‌ها ثابت نشود، معتبر هستند. در دوره اختلاف، هر شخص می‌تواند با ارائه اثبات عیب، داده‌های تراکنش را به چالش کشیده و تغییر حالت را اعمال کند. این رویکرد با ترکیب امنیت و انعطاف‌پذیری زیادی ارائه می‌شود.

نمونه‌های رول آپ های Optimistic:

• آربیتروم
• اپتیمیسم

رول آپ های دانش صفر

در این نوع از بلاک چین های لایه ۲، فرض بر این است که تمام داده‌های محاسباتی تراکنش تا زمانی که صحت آن از طریق اثبات‌های دانش صفر یا اثبات اعتبار ثابت نشود، نامعتبر هستند. این سازوکارها از طریق رمزنگاری، بدون لزوم افشای جزئیات آن، ثابت می‌کنند که تراکنش صحیح است یا خیر. این نوع از لایه ۲ به امکانات کمتر در مورد انعطاف‌پذیری اما با حفظ امنیت بالا معروف است. نمونه‌های رول آپ‌های دانش صفر:

• پالیگان zkEVM
• لوپرینگ

این تنوع در انواع بلاک چین های لایه ۲ به توسعه بلاک چین و ارتقاء شبکه اتریوم کمک فراوانی کرده و امکانات متنوعی را برای کاربران و توسعه‌دهندگان به ارمغان آورده است.

بلاک چین های لایه ۲ چگونه کار می‌کنند؟

بلاک چین‌ های لایه ۲ به‌منظور بهبود توان عملیاتی و سرعت انجام تراکنش‌ها از تکنیک‌های متنوعی استفاده می‌کنند. در این قسمت، ما به بررسی روش کار بلاکچین‌های لایه ۲ می‌پردازیم و نقش تسویه تراکنش‌ها در زنجیره اصلی را توضیح می‌دهیم.

• تسویه تراکنش‌ها: یکی از ویژگی‌های مشترک بین تمام بلاک چین های لایه ۲، نحوه تسویه تراکنش‌ها در زنجیره اصلی است. در اینجا، تسویه تراکنش‌ها با ارائه اثبات رمزنگاری انجام می‌شود. این سازوکارها اطمینان می‌دهند که تراکنش صحیح است و تغییر حالت پیشنهادی معتبر است.
• مکانیزم اثبات‌: برای بلاک چین های لایه ۲، مکانیزم اثبات امر مهمی است که شواهد قابل تأیید و ضد دست‌کاری را فراهم می‌کنند. این اثبات‌ها شامل اثبات‌های خطا و اعتبار می‌شوند که به ترتیب برای رول آپ‌های Optimistic و با دانش صفر استفاده می‌شوند.
• نقش قرارداد‌های هوشمند: قرارداد‌های هوشمند در شبکه اصلی مسئولیت اثبات نهایی کردن معاملات و حل و فصل اختلافات را برعهده دارند. این نقش بسیار حیاتی است و به میزان زیادی وابسته به قوانین و شرایط قرارداد‌ها است.
• راه حل‌های متنوع: علاوه‌براین، راه حل‌های مقیاس‌‌پذیری دیگر نیز مکانیسم‌های خود را برای نهایی کردن تراکنش‌ها و تغییرات حالت دارند. این راه حل‌ها از تکنولوژی‌ها و الگوریتم‌های متنوعی برخوردارند.

در نهایت، بررسی دقیق و تحلیل مداوم از امنیت و کارکرد بلاک چین لایه ۲ می‌تواند به پیشرفت و بهبود عملکرد این تکنولوژی برای افراد و تجارت‌ها کمک کند.

چگونه بلاک چین های لایه ۲ را بررسی کنیم؟

بررسی بلاک چین های لایه ۲ نیازمند درک اجزای کلان و جزئی این تکنولوژی است. در این بخش از مقاله چند مرحله برای بررسی بلاک چین‌های لایه ۲ را بیان می‌کنیم:

• نوع بلاک چین لایه ۲: اولین مرحله در بررسی بلاکچین‌های لایه ۲ تعیین نوع آن‌ها است. انواع مختلف شامل رول آپ‌های خوش‌بینانه، مجموعه‌های دانش صفر، زنجیره‌های جانبی و اعتباری‌ها هستند. هر نوع این بلاکچین‌ها ویژگی‌ها و مزایای منحصربه‌فردی دارند که باید مورد بررسی قرار گیرد.
• اکوسیستم و توسعه‌پذیری: بررسی اکوسیستم که اطلاعاتی در مورد توسعه‌دهندگان، پروژه‌ها و توافق‌نامه‌های همکاری را فراهم می‌کند. اطلاعاتی از قبیل: تعداد پروژه‌های فعال، ابزار‌ها و راهنما‌های توسعه می‌تواند به شما کمک کند تا نقاط قوت و ضعف اکوسیستم را ارزیابی کنید.
• عملکرد و کارایی: بررسی عملکرد بلاک چین های لایه ۲ از نظر سرعت تراکنش، هزینه‌های گس و زمان نهایی‌سازی تراکنش‌ها اهمیت زیادی دارد. اطلاعات مربوط به حداکثر تراکنش در ثانیه، حداقل کارمزد و زمان لازم برای تأیید نهایی تراکنش‌ها بررسی شود.
• امنیت: بررسی روش‌های امنیتی مورد استفاده در بلاک چین های لایه ۲ که شامل: الگوریتم‌های رمزنگاری، اجزای اعتبارسنجی و ساختار امنیتی کلان می‌شود، امری ضروری است.
• پروژه‌های مشابه و رقبا: مطالعه پروژه‌های مشابه و رقبا می‌تواند به درک بهتری از موقعیت، نقاط قوت و ضعف بلاک چین لایه ۲ کمک کند
• اخبار و رویداد‌ها: دنبال کردن اخبار و رویداد‌های اخیر مرتبط با بلاکچین‌های لایه ۲ اطلاعات تازه‌ای را در مورد توسعه‌ها و چالش‌ها فراهم می‌کند.
• جامعه و ارتباطات: بررسی جامعه، اطلاعات ارزشمندی ارائه می‌دهد. مشارکت کاربران، ارتباطات توسعه‌دهندگان و پشتیبانی جامعه معیار‌هایی برای تجربه کلان این بلاک چین می‌شوند.

راهنمای کامل برای شروع کار با بلاک چین های لایه ۲: چگونه می‌توانید دارایی‌های خود را به این فناوری انتقال دهید؟

بریج‌ها در بلاک چین های لایه ۲

بریج‌ها یا به اصطلاح پل‌ها در دنیای بلاکچین، نقشی بسیار مهمی در ارتباط بین زنجیره‌های مختلف دارند. آن‌ها به کاربران امکان می‌دهند تا دارایی‌های خود را بین شبکه‌ها منتقل کرده و از ویژگی‌های لایه ۲ بهره‌مند شوند. این بریج‌ها اغلب به‌صورت یک سری قرارداد‌های هوشمند عمل می‌کنند که تراکنش‌ها را در شبکه اصلی تسویه می‌کنند.

مثال عملی: فرض کنید که در حساب کیف پول اتریوم (ETH) خود، مقداری توکن اتریوم دارید و می‌خواهید آن را به یک بلاکچین لایه ۲ منتقل کنید. دراین‌صورت، با استفاده از یک بریج معتبر مانند آربیتروم، می‌توانید اتریوم خود را از شبکه اصلی اتریوم به لایه ۲ انتقال دهید. این کار برای شما بهره‌مندی از سرعت بیشتر و کارکرد بهتر در فضای لایه ۲ را فراهیم می‌کند.

صرافی‌های متمرکز

صرافی‌های متمرکز (CEX) نیز یک راه ساده را برای ورود به دنیای بلاک چین های لایه ۲ فراهم می‌کنند. بسیاری از این صرافی‌ها، اکنون از چندین بلاکچین حمایت می‌کنند و می‌توانند به‌عنوان یک نقطه ورود مستقیم به بلاکچین لایه دو عمل کنند.

مثال: اگر ETH خود را در یک صرافی معتبر، مانند بایننس دارید، می‌توانید با انتخاب شبکه لایه ۲ مربوطه و وارد کردن آدرس کیف پول به سادگی مقدار مورد نظر ETH را به کیف پول لایه ۲ خود منتقل کنید.

استفاده از dApp‌ها

بعضی از توسعه‌دهندگان برنامه‌های غیرمتمرکز (dApp) نیز ابزار‌ها و برنامه‌هایی را ارائه داده‌اند که به کاربران امکان می‌دهند، مستقیماً از صرافی‌ها به بلاک چین‌ های لایه ۲ وصل شوند و از ویژگی‌های آن‌ها بهره‌مند شوند.

آینده بلاکچین های لایه ۲

بلاک چین های لایه ۲ (L۲) به‌عنوان یک فاصله میان بلاک چین لایه اول (L۱) و کاربران، تغییرات مهمی را در معماری بلاکچین ایجاد کرده‌اند. این تکنولوژی از پتانسیل بسیار بالاتری در توسعه برخوردار است؛ زیرا توانایی افزایش مقیاس‌پذیری، کاهش هزینه‌های تراکنش و افزایش سرعت اجرای قرارداد هوشمند را دارد.

آیندهٔ بلاک چین های لایه ۲ به‌طور چشم‌گیری وابسته به پیشرفت‌های ایجاد شده در بلاک چین‌های لایه اول است؛ به‌عنوان مثال، اتریوم با بروزرسانی‌هایی در مکانیسم‌های اجماع و معرفی امکانات جدید از جمله اشتراک‌گذاری، تأثیر مستقیمی بر عملکرد بلاکچین‌های L۲ دارد.

با این بروزرسانی‌ها، انتظار می‌رود بلاک چین های لایه ۲ بتوانند زمان تراکنش‌ها را به شکل چشم‌گیری کاهش دهند و همچنین هزینه‌های گاز را به حداقل برسانند. این اقدامات همراه با گسترش استفاده از بلاکچین‌های L۲، امکان ظهور برنامه‌ها و پروژه‌های جدید، به‌ویژه در حوزه دیفای را فراهم می‌کند.

پلتفرم‌های بلاک‌چین L۲ در توسعه «قابلیت همکاری بین‌زنجیره‌ای» نیز نقش مهمی دارند. ایجاد پل‌های بیشتر بین این پلتفرم‌ها به کاربران این امکان را می‌دهد که از قابلیت همکاری بین بلاکچین‌ها بهره‌مند شوند و راه‌های جدیدی را برای معامله دارایی‌های دیجیتال ایجاد کنند. بنابراین، راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری L۲، نقش بسیار مهمی در توسعه بلاکچین‌های چندزنجیره‌ای ایفا می‌کنند. این نقل‌وانتقال باعث می‌شود توسعه‌دهندگان اطمینان حاصل کنند که رشد بدون هیچ‌گونه کوتاهی در اصول امنیت، تمرکززدایی و مقیاس‌پذیری ادامه یابد.

در نتیجه، همکاری و نوآوری مستمر در صنعت کریپتو اساسی است تا بهبود و توسعه این راه‌حل‌ها ادامه یابد. در کل، برای ساختن یک اقتصاد غیرمتمرکز و پایدارتر، تمام صنعت باید دست به یکدیگر بدهند.

آنچه در نوشته «انواع مختلف بلاک چین های لایه ۲ و نحوه بررسی آنها» آموختیم:

در این مقاله از ایران پرداخت، با انواع مختلف بلاک چین های لایه ۲ آشنا شدیم که هر یک ویژگی‌ها و رویکردهای خاص خود را در بهبود مقیاس‌پذیری، سرعت تراکنش و کاهش هزینه‌ها ارائه می‌دهند. انواع بلاکچین‌ها شامل: رول آپ های Optimistic، دانش صفر، پلتفرم‌های مبتنی بر لایه ۲ و غیره می‌شوند. هرکدام از این رویکردها دارای مزایا و چالش‌های خود هستند که بسته به نیازها و متغیرهای مختلف، انتخاب می‌شوند.

بلاک‌چین لایه ۲ به‌عنوان یک گام بزرگ به سوی بهبود عملکرد بلاکچین و رفع محدودیت‌های لایه ۱ در مقابل تراکنش‌های بالا، هزینه‌های گس و مقیاس‌پذیری وارد شده است. این فناوری امکانات جدیدی را برای اجرای هوشمند، معامله ارز و اعتبارسنجی ارائه می‌دهد. هرچند هر نوع بلاکچین لایه ۲ دارای مزایا و چالش‌هایی است، اما در کل، توسعه‌دهندگان و کاربران، امکان انتخاب بین گزینه‌های متعددی را دارند که به نوعی در جهت بهبود عملکرد بلاکچین و ساختارهای مبتنی بر آن مشارکت می‌کنند. این اقدامات به امید ایجاد یک زیرساخت امن، کارآمد‌ و مقیاس‌پذیر برای جلب بیشترین تعداد افراد به دنیای بلاکچین کمک خواهد کرد.

سوالات متداول «بلاک چین های لایه ۲»